Yatar Hesaplama Yöntemleri
Yatar Hesaplama Yöntemleri
Yatırımcılar için doğru yatar hesaplama, finansal kararların alınmasında kritik bir öneme sahiptir. Yatırımın getirisini hesaplamak, riskleri değerlendirmek ve gelecekteki finansal durumu öngörmek için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu makalede, yatar hesaplama yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.
1. Basit Yatırım Getirisi Hesabı
Basit yatırım getirisi, yatırımın başlangıç maliyeti ile son değeri arasındaki farkın, başlangıç maliyetine oranlanması ile hesaplanır. Formül şu şekildedir:
Basit Yatırım Getirisi (%) = [(Son Değer – Başlangıç Maliyeti) / Başlangıç Maliyeti] x 100
Örneğin, bir yatırımcı 1.000 TL’lik bir hisse senedi almışsa ve bu hisse senedinin değeri 1.200 TL’ye çıkmışsa, yatırım getirisi şöyle hesaplanır:
Yatırım Getirisi (%) = [(1.200 – 1.000) / 1.000] x 100 = %20
2. Bileşik Yatırım Getirisi Hesabı
Bileşik yatırım getirisi, zamanla birikimlerin faiz veya getiri ile yeniden yatırılması durumunda elde edilen getiriyi ifade eder. Bu yöntem, özellikle uzun vadeli yatırımlar için daha doğru bir değerlendirme sağlar. Bileşik getiri formülü şu şekildedir:
Bileşik Getiri = Başlangıç Maliyeti x (1 + Faiz Oranı) ^ Yıl Sayısı
Örneğin, 1.000 TL’lik bir yatırımın yıllık %5 getiri sağladığını varsayalım. 3 yıl boyunca bu yatırımın değeri şöyle hesaplanır:
Yatırım Değeri = 1.000 x (1 + 0.05) ^ 3 = 1.157,63 TL
3. İç Verim Oranı (IVOR) Yöntemi
İç verim oranı, bir yatırımın getirisinin, yatırımın maliyetine eşit olduğu noktayı gösterir. IVOR, genellikle projelerin veya yatırımların karlılığını değerlendirmek için kullanılır. IVOR, aşağıdaki formül ile hesaplanır:
0 = Σ (Nakit Akışı / (1 + IVOR) ^ t) – Başlangıç Maliyeti
Bu formül, nakit akışlarının zaman değeri ile güncellenmesini sağlar. Eğer IVOR, piyasa faiz oranından yüksekse, yatırım karlı olarak değerlendirilir.
4. Net Bugünkü Değer (NBD) Yöntemi
Net bugünkü değer, gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerini hesaplayarak bir yatırımın karlılığını değerlendirir. NBD, aşağıdaki formülle hesaplanır:
NBD = Σ (Nakit Akışı / (1 + İskonto Oranı) ^ t) – Başlangıç Maliyeti
Eğer NBD pozitif ise, yatırımın karlı olduğu kabul edilir. Negatif bir NBD, yatırımın kayıplı olacağına işaret eder. Bu yöntem, özellikle büyük projelerin değerlendirilmesinde yaygın olarak kullanılır.
5. Geri Dönüş Süresi Yöntemi
Geri dönüş süresi, bir yatırımın başlangıç maliyetinin ne kadar sürede geri kazanılacağını gösterir. Bu yöntem, yatırımcıya hızlı bir geri dönüş sağlayan projeleri seçme konusunda yardımcı olur. Geri dönüş süresi, şu şekilde hesaplanır:
Geri Dönüş Süresi = Başlangıç Maliyeti / Yıllık Nakit Akışı
Örneğin, 10.000 TL’lik bir yatırımın yıllık 2.500 TL getiri sağladığını varsayalım. Geri dönüş süresi şöyle hesaplanır:
Geri Dönüş Süresi = 10.000 / 2.500 = 4 yıl
6. Risk Ayarlı Getiri Yöntemi
Risk ayarlı getiri, yatırımın getirisinin risk düzeyine göre değerlendirilmesini sağlar. Bu yöntem, yatırımcıların risk toleranslarını göz önünde bulundurarak daha bilinçli kararlar almalarına yardımcı olur. Risk ayarlı getiri hesaplama yöntemlerinden biri, Sharpe oranıdır:
Sharpe Oranı = (Yatırım Getirisi – Risksiz Faiz Oranı) / Standart Sapma
Yüksek bir Sharpe oranı, yatırımın riskine göre yüksek bir getiri sağladığını gösterir. Bu yöntem, portföy yönetiminde sıkça kullanılır.
Yatırımcılar için yatar hesaplama yöntemleri, finansal kararların alınmasında büyük bir öneme sahiptir. Basit ve bileşik getiri hesaplamaları, iç verim oranı, net bugünkü değer, geri dönüş süresi ve risk ayarlı getiri gibi yöntemler, yatırımcıların karlılıklarını değerlendirmelerine yardımcı olur. Her bir yöntemin avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır ve yatırımcılar, kendi ihtiyaçlarına uygun olan yöntemi seçerek daha bilinçli yatırım kararları alabilirler.
SSS (Sıkça Sorulan Sorular)
1. Yatırım getirisi nedir?
Yatırım getirisi, bir yatırımın başlangıç maliyeti ile son değeri arasındaki farkın, başlangıç maliyetine oranlanması ile hesaplanan bir orandır.
2. Bileşik getiri ile basit getiri arasındaki fark nedir?
Bileşik getiri, zamanla yeniden yatırılan getirileri de hesaba katarak hesaplanan bir değerdir. Basit getiri ise yalnızca başlangıç ve son değer arasındaki farkı dikkate alır.
3. İç verim oranı neden önemlidir?
İç verim oranı, bir yatırımın karlılığını değerlendirmek için kullanılır ve yatırımcıların en uygun projeleri seçmelerine yardımcı olur.
4. Net bugünkü değer nasıl yorumlanır?
Net bugünkü değer pozitif ise yatırım karlı, negatif ise kayıplı olarak değerlendirilir.
5. Geri dönüş süresi neden önemlidir?
Geri dönüş süresi, yatırımın ne kadar sürede geri kazanılacağını gösterir ve hızlı geri dönüş sağlayan projeleri seçmek için önemlidir.